พวกเขา หรือ พวกเรา หรือพวกใคร

แน่นอนว่าทุกองค์การนั้นย่อมมีการขัดแย้งในระหว่างองค์กรนั้นถือว่าเป็นเรื่องธรรมดามากเลยทีเดียว แต่เราจะแก้ปัญหาเหล่านั้นเพื่อให้องค์การนั้นได้เดินหน้าต่อไปได้อย่างไรนั้น เพราะเรื่องของการทำงานเป็นทีมในองค์กร เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่แทบจะทุกองค์กรต่างก็ให้ความสำคัญ ผู้บริหารระดับสูงต้องการที่จะสร้างองค์กรให้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทำงานร่วมกัน เพื่อมุ่งไปสู่เป้าหมายเดียวกัน เรื่องของการทำงานเป็นทีมจึงเกิดขึ้น แต่ในทางปฏิบัตินั้น การทำงานเป็นทีม ถือเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่จะว่าสร้างยากมันก็ยาก บางองค์กรกลับรู้สึกว่ามันสร้างได้ไม่ยากนัก ถ้าเราต้องการจะสร้างการทำงานเป็นทีมให้ได้ในองค์กร เราต้องเข้าใจสภาพธรรมชาติขององค์กรและธรรมชาติของทีมงานกันเสียก่อน
1. ธรรมชาติขององค์กร ถูกออกแบบมาให้ขัดแย้งกัน องค์กรทุกองค์กรต่างก็มีหน่วยงาน และฝ่ายงานต่างๆ ที่ทำหน้าที่ของตนเอง ซึ่งหน่วยงานต่างๆ เหล่านี้ ก็มีทั้งเป็นหน่วยงานที่เอื้อซึ่งกันและกัน และหน่วยงานที่สร้างขึ้นมาเพื่อตรวจสอบคานอำนาจซึ่งกันและกัน ซึ่งในการทำงานในองค์กร ก็จะต้องมีความขัดแย้งกันแล้วด้วยหน้าที่การงาน เช่นฝ่ายผลิต ถูกตรวจสอบโดยฝ่ายควบคุมคุณภาพ ฝ่ายผลิตต้องการทรัพยากรในการผลิตที่ดีที่สุด ซึ่งราคาก็จะสูง แต่ฝ่ายจัดซื้อจะถูกสั่งว่าให้หา Supplier ที่มีราคาต่ำหน่อย อีกทั้งถ้าหาสินค้าที่ทดแทนกันได้ก็ให้เอามาใช้ได้ หรือฝ่ายบริหารความเสี่ยงให้ความเห็นค้านกับฝ่ายขายที่เปิดสินเชื่อให้กับลูกค้าเพื่อที่จะได้เป้าหมายยอดขายที่สูงขึ้น ฯลฯ จะสังเกตได้ว่า งานต่างๆ ในองค์กรต่างก็ถูกออกแบบมาให้แย้งกันอยู่ในตัว ซึ่งเวลาที่จะสร้างการทำงานเป็นทีมให้เกิดขึ้นในองค์กร มันก็เลยสร้างยาก ถ้าเราไม่เข้าใจธรรมชาติของงานของแต่ละฝ่าย และกระบวนการทำงานที่ต่อเนื่องกันอย่างเป็นระบบ ความขัดแย้งก็จะยิ่งทวีความรุนแรงขึ้นไปอีก

   2. พนักงานไม่มีความรู้สึกถึงการมีส่วนร่วม เรื่องของการทำงานเป็นทีมนั้น สิ่งที่สำคัญก็คือ ความรู้สึกมีส่วนร่วมในความสำเร็จของเรื่องอะไรสักอย่างหนึ่ง แต่สำหรับในองค์กรนั้น ถ้าพนักงานไม่มีความรู้สึกถึงการมีส่วนร่วมในความสำเร็จ ทีมงานก็เกิดยากอีกเช่นกัน คำพูดบางคำของพนักงาน บางครั้งก็สะท้อนว่าองค์กรของเรานั้นมีวัฒนธรรมในการทำงานเป็นทีมอย่างไรบ้าง เช่นพนักงานพูดกับนายว่า “พวกโน้นเขาไม่จัดการเรื่องนี้ให้พวกเราเลย” “พวกนั้นไม่เคยประสานงานในเรื่องการจัดซื้อจัดจ้างได้ตามเกณฑ์ที่เราต้องการเลย” คำพูดของพนักงานที่ใช้คำว่า “พวกนั้น” “พวกเขา” “พวกโน้น” ฯลฯ แสดงให้เห็นถึงการแบ่งเขตแดนกันอย่างชัดเจนมาก ซึ่งแทบจะไม่เห็นว่านี่คือบริษัทเดียวกัน ถ้ามีคำพูดแบบนี้เกิดขึ้นมากๆ ในบริษัท การจะสร้างบรรยากาศในการทำงานเป็นทีมให้เกิดขึ้นก็จะยากขึ้นไปอีก

    3. การทำงานเป็นทีม ต้องถูกสร้างตั้งแต่ระดับจัดการ เรื่องของการทำงานเป็นทีมถ้าเราจะสร้างให้เกิดขึ้นจริงๆ ในองค์กร มันจะต้องถูกสร้างตั้งแต่ระดับจัดการของบริษัทเลย ถ้าระดับจัดการยังคงไม่ลงรอยกัน ยังคงขัดแย้งกัน แบ่งพรรคแบ่งพวก ฯลฯ แล้วเราจะไปสร้างให้พนักงานทำงานเป็นทีมก็คงจะยาก

ถ้าความรู้สึกของพนักงานใน 3 ข้อข้างต้นยังคงติดอยู่ในใจพนักงาน เราคงจะสร้างการทำงานเป็นทีมได้ยากเหมือนกัน มันจะกลายเป็นการฝึกอบรมทีมเวอร์ค ที่ขณะฝึกอบรม ก็กอดคอร้องไห้กัน ดูเหมือนเข้าใจกัน รักกันดี แต่พอกลับมาที่บริษัทแล้ว ก็เหมือนกับไม่มีอะไรเกิดขึ้นเลย ยังคงด่ากันเหมือนเดิม ขัดแย้งกันเหมือนเดิม เหมือนกับว่าการอบรมครั้งนั้นเป็นแค่เพียงความฝันเท่านั้น ไม่มีอะไรเป็นจริงเลย แสดงว่าตอนอบรมกันนั้น ต่างฝ่ายต่างก็ใส่หน้ากากเข้าหากันหรือเปล่า

ถ้าเราต้องการให้องค์กรทำงานเป็นทีมได้จริงๆ การฝึกอบรมเพียงอย่างเดียวนั้นแทบช่วยอะไรไม่ได้เลย สิ่งที่ต้องทำให้ได้ก็คือ

    4. ผู้บริหารจะต้องแสดงให้พนักงานเห็นว่า เขาก็ทำงานเป็นทีมเหมือนกัน ผู้บริหารระดับสูงจะต้องสร้างบรรยากาศในการทำงานเป็นทีมให้พนักงานเห็น เวลาที่ประชุมกัน หรือทำงานด้วยกัน จะต้องทำตัวเป็นตัวอย่างที่ดี และจะต้องไม่มีการนินทาผู้บริหารอีกคน ให้กับพนักงานคนสนิทฟัง เพราะความลับไม่มีในโลกอยู่แล้ว

  5. เป้าหมายเป็นสิ่งสำคัญ การทำงานเป็นทีมจะเกิดได้ ก็ต่อเมื่อพนักงานทุกคนเห็นและเข้าใจเป้าหมายในการทำงานเหมือนกัน เห็นภาพเดียวกัน และรู้ว่างานของตนเองก็มีส่วนที่ทำให้ผลงานขององค์กรบรรลุเป้าหมายได้เช่นกัน เมื่อมีเป้าหมายที่ชัดเจนร่วมกันแล้ว ผู้บริหารจะต้องต่อภาพให้พนักงานเห็นว่า ในการไปสู่เป้าหมายที่เราตกลงร่วมกันนั้น แต่ละฝ่ายจะต้องมีบทบาทหน้าที่อะไร แต่ละตำแหน่งจะต้องมีหน้าที่อะไร และทำความเข้าใจความขัดแย้งในบทบาทนั้น โดยยึดเป้าหมายขององค์กรเป็นสำคัญ ถ้าทำได้แบบนี้ ความขัดแย้งที่รุนแรงจะไม่เกิด แต่จะเกิดแนวทางในการแก้ไขปัญหาร่วมกันมากกว่า

    6. อย่าลืมบอกความคืบหน้า มีเป้าหมายที่ชัดเจนเพียงอย่างเดียวนั้น ไม่พอ สำหรับการสร้างทีมงานที่ดี สมาชิกในทีมต้องการทราบถึงความคืบหน้าของการทำงานร่วมกันด้วยเช่นกัน ดังนั้นถ้าเราต้องการกระตุ้นการทำงานร่วมกันเป็นทีม สิ่งที่หัวหน้าทีมจะต้องทำก็คือ นอกจากเป้าหมายที่ชัดเจนร่วมกันแล้ว ยังต้องบอกพนักงานในทีมถึงความคืบหน้าของงาน ไม่ว่าจะมีปัญหาอะไร ก็ต้องบอกกันอย่างเปิดเผย และไม่ปิดบังอะไรกัน เพราะนี่คือความเชื่อใจ ซึ่งเป็นปัจจัยที่สำคัญมากในการเชื่อมโยงทีมงานเข้าด้วยกัน

บทความโดย ประคัลภ์ ปัณฑพลังกูร
https://prakal.wordpress.com